„Troska społeczna” to siódma encyklika Jana Pawła II wydana 30 grudnia 1987 r. w dwudziestą rocznicę dokumentu „Populorum progerssio” („O rozwoju narodów”) Pawła VI. Nawiązanie to nie jest przypadkowe. Ojciec Święty po raz kolejny podejmuje problem nierówności społecznych i dróg uzdrowienia tej sytuacji. Wyraża pochwałę dla encykliki swego poprzednika, która poprzez swą formę i treść – otwartość, szerokie horyzonty i istotny wkład w nauki społeczne – realizowała postulaty posoborowej odnowy.

Papież pośrednio odnosi się też do popularnej w krajach Ameryki Łacińskiej teologii wyzwolenia. Nurt ten miał złożony charakter: z jednej strony podnosił postulat głoszenia Ewangelii w kontekście życia człowieka i rzeczywistości, w której się znajduje; z drugiej – wykazywał, że wyzwolenie wypływa z realizacji doktryn marksizmu.

„Sollicitudo Rei Socialis” wskazuje na problemy współczesnego świata – kryzys , bezrobocie i oddalenie nadziei na szybki rozwój, która cechowała jeszcze pontyfikat Pawła VI. Papież Polak wskazuje także na możliwe drogi rozwoju. Podstawowym czynnikiem jest zmiana myślenia, która musi nastąpić w świadomości ludzi współczesnych. Istotą życia jest „być”, a nie „mieć”, ponieważ „posiadanie rzeczy i dóbr samo przez się nie doskonali podmiotu ludzkiego, jeśli nie przyczynia się do dojrzewania i wzbogacenia jego być, czyli do urzeczywistnienia powołania ludzkiego jako takiego”. Egoizm i krótkowzroczność prowadzą do pogłębienia się kryzysów – zarówno społecznych, jak i ekonomicznych. Tylko wrażliwość na drugiego człowieka i jego krzywdę, patrzenie na niego oczyma Chrystusa może prowadzić do pokoju i rozwoju.

Jan Paweł II stawia wreszcie dwa kluczowe pytania. Czy dbam o własny rozwój – na wszelkich płaszczyznach życia? I czy mam świadomość, że to przede wszystkim mój egoizm, mój grzech przyczynia się do pogłębienia nierówności społecznych?