Spełnione marzenie autorki filmu o św. Janie Pawle II
W rocznicę zamachu na Jana Pawła II, 13 maja, w sali kinowej Wadowickiego Centrum Kultury staraniem naszego Muzeum odbyła się projekcja pierwszej części tryptyku filmowego „Papież, który nie umarł” autorstwa Tamary Elżbiety Jakżyny. Film powstał w 2012 r. przy udziale Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II.
Projekcję w WCK poprzedziły wspomnienia Krzysztofa Miklaszewskiego znanego reżysera oraz Mariana Curzydło z TVP Kraków, którzy znali i współpracowali z rosyjską dziennikarką zamordowaną w marcu w Moskwie. Krzysztof Miklaszewski stwierdził m.in., że marzeniem Autorki było to, by jej film był kiedyś zaprezentowany w Wadowicach.
„Papież, który nie umarł…”, jest dokumentalnym tryptykiem składającym się, z trzech 50-minutowych części. Pierwsza z nich zawiera wspomnienia znanych przedstawicieli życia religijnego, kulturalnego i politycznego na temat ich spotkań i relacji z Janem Pawłem II. Druga prezentuje sylwetkę Papieża zwracającego się bezpośrednio do każdego z nas ze swoim przesłaniem i nauczaniem. Trzecia zaś przedstawia jego osobę jako „ikonę” twórczości muzycznej m.in. Wojciecha Kilara.
Ze względu na dużą objętość trzech części tryptyku możliwa była projekcja tylko pierwszej części tryptyku. Całość będzie można kiedyś oglądać w naszej muzealnej sali kinowej, która jest obecnie w remoncie. Projekcja filmu zakończyły oklaski widzów, którzy wypełnili salę kinową WCK. Autorkę uczczono też minutą ciszy.
biogram:
TAMARA ELŻBIETA JAKŻYNA – REŻYSERKA FILMÓW DOKUMENTALNYCH I TELEWIZYJNYCH, SCENARZYSTKA
Tamara Elżbieta Jakżyna ukończyła Instytut Telewizyjny na Wydziale Dziennikarstwa Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu im. Łomonosowa ze specjalnością „pracownik literacki telewizji i radia, dziennikarz”. Tematem jej pracy dyplomowej był „Polski Teatr Telewizji” zbierała materiał pod kierownictwem wybitnego reżysera Jerzy Antczaka w Telewizji Polskiej. Następnie ukończyła reżyserskie studia podyplomowe i scenograficzne, otrzymując dyplom reżysera filmów dokumentalnych i telewizyjnych.
Ponad 20 lat pracowała w telewizji publicznej – w redakcji muzycznej oraz w zjednoczeniu twórczym „Ekran”. Tam, poza ogromną ilością programów artystycznych z różnych dziedzin, stworzyła także bardzo znane i popularne w Rosji cykle autorskie: „Muzyka w teatrze, kinie i TV” oraz „Muzyka i poezja”.
W roku 1990 przyjęła propozycję pracy w Wytwórni Filmowej „Centrnauczfilm” w Studiu Filmów Dokumentalnych i Popularno-Naukowych „Wozrożdenije”, gdzie nakręciła szereg filmów, które zostały zakupione przez rosyjskie i zagraniczne stacje telewizyjne. W 1993 r. została dyrektorem artystycznym studia „Muzyka i film” korporacji „Wideofilm”. Zadania studia określiła w następujący sposób: „W trudnym momencie przekształceń kinematografii, a mówiąc precyzyjniej, jej zrujnowania, będziemy tworzyć filmy, które mogą pomóc ludziom zachować duszę dla jaśniejszych i czystszych czasów – przede wszystkim filmy o historii, sztuce, o wybitnych postaciach różnych epok i narodów…”
Na zamówienie Telewizji Rosyjskiej produkowała programy cyklu telewizyjnego „Reżyserzy kina światowego” – między innymi o wybitnych reżyserach: Viscontim, Fassbinderze, Chabrolu i in.
Tamara Elżbieta Jakżyna pisała też artykuły o muzyce, o specyfice pracy kompozytorów muzyki filmowej, o współczesnym stanie kina dokumentalnego oraz jego problemach. Prowadziła warsztaty i wieczory – spotkania z filmem dokumentalnym w moskiewskich domach twórczych oraz w jednym z młodzieżowych centrów Moskwy.
Najwięcej czasu poświęcała promocji kultury polskiej w Rosji, m. in. filmów. Robiła m.in. wywiady z wybitnymi polskimi reżyserami, pisarzami, muzykami, tłumaczyła na język rosyjski wypowiedzi na temat ich poglądów na życie, zawód, twórczość… Była redaktorem-kuratorem działu „Polska” Międzynarodowego Literacko-Artystycznego i Kulturalnego pisma „Mecenat i Świat”. Raz w miesiącu w Domu Kina w Moskwie prowadziła KLUB FILMU POLSKIEGO, w którym prezentowała młodym filmowcom i studentom wyższych szkół artystycznych, a także wszystkim zainteresowanym najlepsze filmy polskie…
T.E. Jakżyna była człowiekiem, wychowanym na styku dwóch kultur: rosyjskiej i polskiej. Pracując w tej polsko-rosyjskiej przestrzeni kulturalnej, robiła wiele, by nawiązać ścisłe związki kulturalne obu narodów.
Była członkiem Związku Filmowców Rosyjskich, Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Stowarzyszenia Dziennikarzy Federacji Rosyjskiej, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy, członkiem Rosyjskiej Akademii Sztuki Filmowej „Nika” i Stowarzyszenia Kultury Europejskiej.
Tamara Jakżyna była autorką pierwszego rosyjskiego dokumentu poświęconego Janowi Pawłowi II: „Nie bój się! Modlę się za ciebie!”. Jak sama mówiła – decyzja o nakręceniu tego dokumentu, to efekt dłuższego procesu, który rozpoczął się od przeglądania starego notatnika. Później było tłumaczenie poezji Karola Wojtyły i powolne zaprzyjaźnianie się z Janem Pawłem II.
Po kilku latach przerwy, autorka wróciła do Jana Pawła II i nakręciła film „Papież, który nie umarł…”, który jest dokumentalnym tryptykiem.
W marcu 2015 r. po powrocie do Moskwy z kolejnego pobytu w Polsce Tamara Elżbieta Jakżyna została zamordowana. (km)
Wybrana filmografia:
2013 – praca nad polskojęzyczną wersją rosyjskiego filmu „Papież, który nie umarł…”
2012 – „Papież, który nie umarł” (tryptyk o Papieżu Janie Pawle II)
2011 – Człowiek. Szkice do portretu Sokratesa Iwanowicza Starynkiewicza (WFDiF, Warszawa)
2006 – został nakręcony, ale nie ukończony film o baletmistrzu Borysie Ejfmanie (kłopoty finansowe)
2005 – Nie lękaj się! Modlę się za ciebie! (dokument-esej o pontyfikacie Jana Pawła II)
2001 – Wasilij Rodionowicz Pietrow (film poświęcony 125. rocznicy urodzin znakomitego rosyjskiego basa Teatru Bolszoj)
1996 – Zbaw, Panie, lud twój (o rosyjskich śpiewach cerkiewnych XVII-XVIII wieków). Na zamówienie „Soweksportfilmu”.
1995 – Było słychać w oddali … (о dziejach muzyki dzwonów na Rusi). Na zamówienie „Soweksportfilmu”.
1994- Słodkie marzenie (о kompozytorze P. I. Czajkowskim) – koprodukcja
1991-1993 – Dotrzeć do serca (trzyczęściowy film o kompozytorze A. Sznitkem)
1990 – Wibracje duszy (о artyście-malarzu Čiurlionisie)
1988 – Muzyka Eduarda Artiemjewa – w zbliżeniu (dwie części)
1987 – Drogi miłości (w koprodukcji z Armenią)
1986 – Dlaczego mnie to interesuje (dwuczęściowy film dokumentalny o kompozytorze Andrieju Pietrowie)
1984 – Muzyka w Teatrze im J. Wachtangowa
1984 – Droga do widza (film dokumentalny o kompozytorze Eugeniuszu Doga)
1984 – Święto duszy
1983 – Pieśń o marzeniu
1982 – Śpiewamy poezję
1981 – Muzyka w filmach Eldara Riazanowa
